Barbara Pyrzakowska |
Koniec roku zawsze obfituje w wiele ciekawych wydarzeń i rocznic. Warto podkreślić wystawę, która miała miejsce w Klubie Polskim w Ashfield 6-7 grudnia zeszłego roku.
Celem wystawy było zaprezentowanie twórczości polskich artystów, którzy przybyli do Australii po wojennych przeżyciach, z pragnieniem stworzenia sobie nowego domu i znalezienia miejsca do dalszej artystycznej pracy.
Większość z nich ukończyła Akademie Sztuk Pięknych w Krakowie, czy w Warszawie, a nawet w Anglii.
Posiadając znakomite techniczne przygotowanie i artystyczny warsztat, wielu z nich podjęło pracę w australijskich szkołach, dzieląc się swoim doświadczeniem. Należąc do artystycznych stowarzyszeń wielokrotnie prezentowali i prezentują swoje prace na różnych indywidualnych i grupowych wystawach.Wielokrotnie inspirowani przepięknym australijskim krajobrazem, fauną i florą tworzyli prace o niepowtarzalnym klimacie i kolorystyce.
Mieczysław Krynda, to jeden z artystów, który obserwując piękno Gór Błękitnych i zamieszkałe w nich przepiękne ptaki, namalował tak realistyczne obrazy, iż patrząc np. na jego kukabury ma się wrażenie, że za chwilę odfruną.
Australijski busz w jego obrazach, pełny zieleni lub spalonego słońcem lasu, zawsze ma ślad elementów tętniącej życiem natury.
Mieczysław Danis maluje kwiaty i krajobrazy z okolic Sydney, ukazując na nich piękno roślinności i jakże charakterystyczny dla Australii drzewostan, o jasnych pniach. Mieczysław Danis, żołnierz powstania warszawskiego, kustosz Muzeum Wojska Polskiego w Sydney, wiele prac poświęcił ukochanej Warszawie, z jej Starym Miastem tak bardzo bliskim jego sercu.
Ryciny i obrazy Ryszarda Arkadiusza Smolicza pokazują zabytkowe domy o szczególnej architekturze z początków osadnictwa, miejsca już zapomniane, ruiny oraz kościoły znajdujące się w zakątkach Australii o historycznym znaczeniu. Część jego prac jest w Polsce, w Muzeum Azji i Pacyfiku. Zostały też wydane przepiękne albumy ilustrowane jego obrazami „Australia’s Early Dwellings and Churches” i „Historic Blue Mountains”.
Natomiast Barbara Pyrzakowska w pięknych, intensywnych kolorach ukazuje urodę australijskich plaż i niedostępnych zakątów nad oceanem.Mogliśmy również poznać jej talent tkacki zaprezentowany w barwnym kilimie, za który otrzymała I nagrodę w konkursie artystycznym na Easter Show, oraz rzeźbę w kamieniu.
Niektórzy, pod wpływem wspomnień tworzyli prace o polskiej tematyce, jak obraz "Krakowska Starówka" Józefa Alfreda Klimka, czy jego pola uprawiane pługiem, przypominające ciężką pracę polskich chłopów; a także zawierające motywy historyczne jak „Bitwa pod Monte Cassino”. Józef Klimek był cenionym nauczycielem rysunku w australijskiej szkole, a prace jego pokazywano na różnych wystawach.
Tematykę polską ma również obraz Michała Porulskiego nawiązujący do folkloru polskiego: „Krakowianka” w barwnym stroju – w niezwykły sposób podkreśla głębię cieni.
Przeżycia wojenne z Auschwitz i Dachau pozostawiły w jego nadzwyczaj wrażliwej artystycznej duszy ślady, które prawdopodobnie nie pozwoliły mu na znalezienie swojego artystycznego miejsca, wiary w ludzi i ich życzliwość.
Pobyt Porulskiego w Australii był tylko przejściowym przystankiem w podróży w poszukiwaniu utraconego domu.
Niewiele jest informacji o jego losach – jak i niewyjaśniona jest sytuacja, w jaki sposób jego rysunki naszkicowane tuż po wojnie obrazujące nieludzkie traktowanie ludności w obozach Auschwitz i Dachau obecnie znajdują się pod opieką Shari Klages, której tatuś jako młody chłopiec - więzień z Dachau po wojnie wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Prace Porulskiego znajdują się w zbiorach wielu osób na całym świecie.
Eugeniusz Godulski, artysta rzeźbiarz o wielkiej wyobraźni, tworzył niepowtarzalne postacie z brązu, z resztek metalowych konstrukcji, figury o różnych kształtach i tematyce, wielokrotnie ukazujące polskie przywary, czy muzyczne zainteresowania. Rzeźbił także statki, zwierzęta, scenki z życia wzięte, jak ta z chińską rykszą.
Prace Eugeniusza Godulskiego prezentowane były na wielu wystawach. Wyjątkowe prace znalazły godne ich miejsce. Należy do nich, przede wszystkim, historyczna Madonna zrobiona z odłamków wyciągniętych z ciał żołnierzy polskich, po bitwie pod Monte Cassino. Figura ta została ofiarowana przez australijską Polonię kardynałowi Karolowi Wojtyle, zanim został papieżem. Obecnie znajduje się w kościele pod wezwaniem Królowej Polski w Nowej Hucie.
Malarka Barbara Pyrzakowska |
Autorka tekstu i zdjęć - Elżbieta Cesarski |
Prace wymienionych artystów znajdują się w różnych zakątkach naszego globu: w kościołach, muzeach lub w prywatnych kolekcjach w Australii, Ameryce, Anglii, w Polsce, a może i w miejscach nieznanych dla nas, a pielęgnowane są z pieczołowitością. Było mi dane pokazać malutką cząstkę ich twórczości, ale mam nadzieję, że wystawa ta uchroni - tych wspaniałych artystów, powojennych emigrantów - od zapomnienia.
Tekst i zdjęcia
Elżbieta Cesarski
| 
