| Lata poprzedzajace Powstanie Kościuszkowskie.Niemcewicz opowiada o warszawskich salonach w czasach Sejmu Wielkiego i o bawiących tam cudzoziemcach. „ Między tymi bywał pan Meillout, znany z pism swoich, Gigandi, Szwajcar awanturzysta, raz umizgający się do naszych dam, znów latający do Potemkina do Petersburga; od niego to mieliśmy wiele ciekawych anechdot tyczących się sypialnego pokoju carowej Katarzyny: on to przywiózł nam wiadomość o oddaleniu faworyta Mamonowa i tegoż dnia wzięcia na miejsce jego Zubowa.
Hoży Mamonow był od niejakiego czasu nałożnikiem Katarzyny. Nie dziw, że zgrzybiałe powaby pani tej już mu się sprzykrzyły i że świeże wdzięki damy dworu, panny Szczerbatow, silne na nim uczyniły wrażenie. Długo trwała ta miłość, wszystkim świadoma, samej tylko Katarzynie tajna; zawiśni dworacy, każdy z nich następstwa po Mamonowie dla synów lub krewnych swoich spodziewający się, ostrzegli carową o niewierności kochanka jej. Katarzyna, równie może odmiany pragnąca, z zimną krwią wiadomość tę przyjęła, rano zawołała Mamonowa, kazała mu się z kochanką jego żenić; po obiedzie Zubow został posłany do probierki, pani Protasow, a gdy ta o zdolnościach jego fizycznych pochlebne dała świadectwo, Zubow tegoż wieczora posłany do łaźni, wymyty, namaszczony woniami, do łoża carowej wprowadzony został.
Powinien był Mamonow sądzić się szczęśliwym, że tak łatwo z dzikiego wydobył się razu, lecz nieostrożność nowe ściągnęła mu zmartwienia. Powierzył on młodej swej żonie śmieszne i ciekawe wiadomości o rozwiązłych pieszczotach starej i lubieżnej kochanki swojej; nie była żona dyskretną, powierzyła te anechdoty innym, wkrótce, acz potajemnie, zaczęto po Petersburgu starą babę wyśmiewać; tu Katarzyna od niewieściej zemsty dłużej wstrzymać się nie mogła.
Niemcewicz słynął z satyr i karykatur carycy. Nie zachowały się niestety. Może były podobne do tej? |
W nocy, gdy Mamonow z żoną już w łóżku leżeli, wchodzi prezes tajnej komisji, Ostafi Iwanicz Szyszkowski, pokazuje rozkaz carowej i zostawia oboje z przyprowadzonymi przez siebie sześcią kobietami. Kobiety te były to sześciu silnych grenadierów; ci obnażają Mamonowa, kładą na ziemię i siekąc rózgami bez duszy prawie zostawiają. Przez czas egzekucji mąż Mamonow pokornie klęczyć musiał.
Lecz dosyć już o brudnych Katarzyny miłościach, wielu pisało o niej. Abbate Casti w dowcipnym poemacie swoim Il Tartaro z rzadką poetom prawdą i dokładnością o nierządach i lubieżności Katarzyny ciekawe zostawił nam wiadomości. Tu tylko dodamy, że w ostatnich latach Katarzyna,nie mogąc i w najmłodszych kochankach wzbudzać wielkich zapałów, kazała im dawać osobne potrawy z najmocniejszymi przyprawami, że bezwstyd do tego posunęła stopnia, iż sypiała między dwoma bracią, Płatonem i Walerianem i że w ciągu panowania swego wydała na nałożników swoich 88 820 0001 rubli."
Niemcewicz, Pamiętniki, tom I
Niemcewicz, Pamiętniki, tom II
Artykuł "Wszyscy kochankowie carycy"
Recenzja książki "Kochanek carycy" - o S.A.Poniatowskim
"Aleksander I, car tajemniczy". Rewelacyjna książka o carycy Katarzynie i jej wnuku carze Aleksandrze. Dostępna na internecie.
Płaton Zubow, kochanek carycy |
Współczesne satyry na wybryki carycy |
| 
